Wat is een stamboekopname?
Alle merries, ruinen en hengsten van drie jaar en ouder die als veulen bij het NSPS geregistreerd en gechipt zijn, kunnen aangeboden worden voor stamboekopname. De pony wordt door een inspecteur van het stamboek bekeken. Tevens vindt er een veterinaire controle plaats. Door de inspecteur wordt gekeken of de pony aan de algemene raskenmerken van het NSPS voldoet. Daarnaast wordt de pony “lineair gescoord” en beoordeeld op de onderdelen ‘type’ en ‘beweging’. Ook neemt de inspecteur de hoogtemaat (schofthoogte) van de pony op.
Wat is het nut van stamboekopname?
Het doel van de stamboekopname is meerledig. Enerzijds is het de gelegenheid voor het stamboek om jonge pony’s te kunnen beoordelen op raskenmerken. Alleen ‘stamboekwaardige’ pony’s worden ingeschreven in het Stamboek. Aan de andere kant wordt door het beoordelen van deze pony’s inzicht verkregen in de erfelijkheid van de dekhengsten.
Tenslotte is opname van merries in het Stamboek van belang voor inschrijving van eventuele veulens uit die merrie in het Veulenboek. Ook geldt dat 3 jaar en oudere pony’s alleen aangeboden kunnen worden op de premiekeuringen als zij zijn opgenomen in het Stamboek. I&R pony’s (zonder afstamming) kunnen worden opgenomen in het sportregister t.b.v. het kunnen deelnemen aan sportactiviteiten georganiseerd door het NSPS.
Waaraan moet de pony voldoen?
de pony dient 3 jaar of ouder te zijn;
de pony moet zijn ingeschreven in het Veulenboek ;
de maximale stokmaat mag 105 cm. bedragen op 3-jarige leeftijd, pony’s van 4 jaar en ouder mogen niet groter zijn dan 107 cm, de pony wordt zonder hoefijzers gemeten, mocht de pony hoefijzers hebben wordt er 1 cm. van de gemeten hoogtemaat afgehaald;
de pony mag geen veterinair gebrek vertonen. Als dit wel het geval is, wordt de pony in het stamboek, categorie C geplaatst.
Wanneer vindt de stamboekopname-opname plaats?
Het NSPS organiseert deze stamboekopnames vroeg in het voorjaar tussen half maart en eind april op diverse locaties in het land. Vooraf kunt u uw pony(‘s) inschrijven bij de contactpersoon van de locatie van uw keuze. U bent vrij om te kiezen naar welke s-opname u uw pony’s mee wilt nemen.
Allereerst controleert de inspecteur de identiteit van de pony m.b.v. het chipnummer, vervolgens wordt de pony gemeten, en de kleur en aftekeningen gecontroleerd waarna de pony een stukje moet stappen en draven op de rechte lijn. Op dat moment wordt een formulier ingevuld met de lineaire score. Na inspectie door de inspecteur wordt de pony gecontroleerd door een veterinair. Ook hier zal u gevraagd worden een eindje te stappen en te draven (ook op een volte). De veterinair onderzoekt de pony op o.a. het hart en de longen, het bewegingsapparaat, de ogen en de mond. Alleen gezonde dieren worden opgenomen in het Stamboek.
Als uw pony in het Stamboek wordt opgenomen wordt het gele veulenboekpapier dat u heeft, vervangen door een blauw exemplaar.
I&R-pony’s die aan de raskenmerken voldoen worden opgenomen in het sportregister en ontvangen een groen BVI.
Het lineaire scoreformulier
De lineaire score houdt in dat de aangeboden pony op verschillende exterieuronderdelen bekeken wordt. Per onderdeel wordt een cijfer gegeven. Dit cijfer geeft een constatering weer: de inspecteur vindt uw pony op bepaalde punten volledig te voldoen aan het stamboekideaal of minder. Hij bekijkt uw pony niet als geheel, maar constateert slechts op onderdelen. Doordat een inspecteur honderden pony’s per jaar ziet, is hij er door ervaring in getraind te weten wat bij welk onderdeel als ‘gemiddeld’ kan worden bestempeld. Op het formulier staat een trajectverdeling van 1 t/m 9; het gemiddelde daarvan is 5. De inspecteur kijkt bijv. naar de hoofduitdrukking van uw pony. Is de hoofduitdrukking gemiddeld, dan wordt er een 5 gescoord. Is de hoofduitdrukking sprekender dan wordt een 4, 3, 2 of 1 gegeven op dat onderdeel. Heeft uw pony een minder sprekend hoofd dan gemiddeld, dan wordt een 6, 7, 8 of 9 gescoord.
Wanneer u op de onderstaande link ziet u bij downloads een voorbeeld van het lineaire scoreformulier.
L-score-formulier
Wat kunt u met deze lineaire score?
U kunt per onderdeel zien of uw pony beter is dan de gemiddelde Shetland pony, of juist minder. Stel: uw pony heeft bij alle onderdelen een 5 gescoord, dan betekent dat, dat u een goede gemiddelde Shetland pony heeft zonder pluspunten of afwijkingen. Wilt u dat? Waarschijnlijk niet; als u een veulentje fokt, dan wilt u waarschijnlijk een veulentje dat beter is dan de moeder. Lineaire scoring voorziet de fokkerij van gegevens over de bij het NSPS geregistreerde en gekeurde dekhengsten. Stel uw merrie heeft een smalle borst: u heeft dan een hengst nodig die een normale borstbreedte vererft. U kunt tijdens de jaarlijkse Hengstenkeuring een mooie hengst uitzoeken, maar hoe die hengst fokt, kunt u alleen zien aan zijn kinderen
Wat kunt u vooraf doen?
Verstandig is het om thuis tijdig te gaan oefenen met de pony aan de hand, in stap en draf op de rechte lijn en op de volte. Het is van belang dat de hoeven bekapt zijn. Op de dag zelf zijn een goede rosbeurt en verzorgde manen en staart een aanrader. Een wit voorbrengtenue is voor de stamboekopname-inspectie niet noodzakelijk. Wel is het netjes om de pony voor te stellen met een wit halster en touw.
Lees hier meer (geschreven door Arnold Dijkstra).